فهرست مطالب

روشها و مدلهای روان شناختی - سال هفتم شماره 24 (تابستان 1395)

فصلنامه روش ها و مدلهای روان شناختی
سال هفتم شماره 24 (تابستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/06/28
  • تعداد عناوین: 7
|
  • بررسی تاثیر آموزش خانواده مبتنی بر رویکرد اولسون بر بهبود انطباق و انسجام خانواده
    ایران جلالی، حسن احدی*، علیرضا کیامنش صفحات 1-22
    این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع گروه های معادل با گروه شاهد و پیش- پس آزمون- پیگیری با هدف بررسی اثر بخشی آموزش گروهی برنامه کارکرد خانواده به شیوه اولسون بر انطباق و انسجام خانواده، طراحی و اجرا شد. با وجود تاکید اولسون بر آموزش، از این رویکرد تا کنون برای این منظور استفاده نشده بود بنابراین، به این منظور با روش نمونه گیری در دسترس از بین جامعه آماری زنان متاهل مراجعه کننده به مراکز سلامت بوشهر که در زمان انجام این مطالعه پرونده شکایت از همسر یا تقاضای طلاق در دادگاه خانواده نداشته، به صورت تمام وقت در بیرون از منزل شاغل نبوده و حداقل یک فرزند داشتند، 50 زوج داوطلب انتخاب و با روش تصادفی به دو گروه آزمایشی و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایشی در 24 جلسه 90 دقیقه ای آموزش گروهی برنامه آموزش خانواده به شیوه اولسون ) (olson،2000 شرکت کرده و گروه شاهد به عنوان فهرست انتظار، هیچ مداخله سازمان یافته ای دریافت نکردند. به منظور سنجش متغیر وابسته از نسخه سوم انطباق و انسجام خانوادگی (FACES-III) استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-16 برای محاسبه فراوانی، میانگین، تحلیل اندازه گیری مکرر پردازش شد. نتایج تحلیل اندازه گیری مکرر نشان دادند که میانگین انطباق و انسجام خانواده زنان و مردان در گروه آزمایش بیش تر از گواه و تفاوت ها به لحاظ آماری در سطح احتمال 1 درصد (1%p<) معنادار است. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که برنامه آموزش کارکرد خانواده به سبک اولسون می تواند باعث بهبود سیستم خانواده می شود. تز اصلی این پروژه نیاز جامعه ایرانی به آموزش های ساده و کاربردی برای ترمیم و پیشگیری از آسیب های روانی جدی می باشد
    کلیدواژگان: رویکرد اولسون، آموزش گروهی، خانواده درمانی، انطباق و انسجام خانواده، جامعه ایران
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی اثر بخشی آموزش برنامه فرندز (FRIENDS) بر اضطراب کودکان شهر شیراز
    محمود حیدری، سعید بختیارپور *، بهنام مکوندی، فرح نادری، فریبا حافظی صفحات 23-38
    مقدمه
    اضطراب شایع ترین مشکلات روان شناختی کودکان بشمار می رود که همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است.
    هدف
    این پژوهش با هدف بررسی اثر بخشی آموزش برنامه فرندز بر اضطراب کودکان شهر شیراز انجام شده است.
    روش
    روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان دختر و پسر 9 تا 11 ساله مدارس ابتدایی شهر شیراز در سال تحصیلی 94-93 بود که با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای و با استفاده از پرسش نامه اضطراب کودکان20 نفر از دانش آموزان انتخاب و با روش تصادفی ساده به دو گروه آزمایش(10 نفر) و گروه کنترل(10 نفر) اختصاص یافتند. گروه آزمایش به مدت 3 ماه در معرض آموزش برنامه فرندز قرار گرفت و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند، پس از سه ماه و پایان برنامه پس آزمون و یک ماه پس از مداخله مرحله پیگیری انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها هم با استفاده از آزمون تی تست و تحلیل کوواریانس چند متغیری انجام شده است.
    یافته ها
    نتایج پژوهش هم سو با مطالعات دیگر از اثر بخشی آموزش برنامه فرندز بر کاهش اضطراب کودکان به شکل قاطع در مرحله پس آزمون و پیگیری حمایت کرد، هم چنین، مشخص شد بیش ترین تاثیر در مرحله پس آزمون بر کاهش اضطراب اجتماعی کودکان و در مرحله پی گیری بر کاهش اضطراب اجتماعی و اضطراب فراگیر بوده است.
    نتیجه گیری
    برنامه فرندز می تواند به عنوان یک مداخله پیشگیرانه در کاهش اضطراب کودکان در جامعه ایرانی مورد توجه قرار گیرد.
    کلیدواژگان: اضطراب، برنامه فرندز (FRIENDS)، کودکان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس آلودگی ذهنی- پرسش نامه وسواسی جبری ونکوور
    زهرا زنجانی، حمید یعقوبی*، محمدرضا شعیری، لادن فتی، محمد غلامی فشارکی صفحات 39-54
    آلودگی ذهنی اشاره به احساس کثیفی و آلودگی دارد که مستقل از تماس فیزیکی با آلودگی ایجاد می شود و در برخی از اختلال های روانی دیده شده است. مقیاس آلودگی ذهنی پرسش نامه وسواسی جبری ونکوور (VOCI-MC)، یک ابزار خودگزارشی برای سنجش این سازه است. هدف از این مطالعه، بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی این مقیاس در نمونه غیر بالینی بود. ساختار عاملی، اعتبار همگرا، همسانی درونی و پایایی بازآزمایی این مقیاس با 391 شرکت کننده از جمعیت عمومی دانشجویان دانشگاه شاهد بررسی شد. ابزارهای مورد استفاده مقیاس آلودگی ذهنی (VOCI- MC) و پرسش نامه پادوآ (PI) بود. نتایج نشان دادند که نسخه فارسی VOCI-MC همسانی درونی و پایایی بازآزمایی خوبی دارد. هم چنین، همگرایی این مقیاس با نمره های وسواس پرسش نامه پادوآ (PI) خوب بود. نتایج تحلیل عامل اکتشافی، چهار عامل را برای این مقیاس نشان داد و تحلیل عامل تاییدی از برازش مطلوب تر ساختار چهار عاملی نسبت به ساختار یک عاملی این مقیاس حمایت کرد. یافته های این مطالعه نشان دادند که نسخه فارسی VOCI-MC مشخصه های روان سنجی مناسبی در جمعیت عمومی دارد. بر این اساس، می توان از این ابزار برای سنجش نشانه های آلودگی ذهنی و هم چنین، در حوزه پژوهشی، با اطمینان استفاده کرد.
    کلیدواژگان: مقیاس آلودگی ذهنی پرسش نامه وسواسی جبری ونکوور، ویژگی های روان سنجی، ساختار عاملی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • اثر بخشی مدل بومی یادگیری الکترونیکی بر خود راهبری در یادگیری دانشجویان
    منا قریشی *، غلامرضا منشئی، محمد علی نادی، نرگس سعیدیان صفحات 55-70
    مقدمه
    با توجه به اینکه گسترش روزافزون فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، سبب وقوع تغییرات گسترده و ژرف در همه جنبه های زندگی بشر شده است. نظام های آموزشی یکی از نهادهایی است که به گونه اساسی در مسیر این تغییرات قرار گرفته است. این پژوهش با هدف اثربخشی مدل بومی یادگیری الکترونیکی با استفاده از نرم افزار محقق ساخته بر خودراهبری در یادگیری دانشجویان مجازی بوده است.
    روش
    طرح پژوهش از نوع نیمه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون و دوره پیگیری (2ماه پس از اجرای پس آزمون) بود که 32 نفر از دانشجویان پسر و دختر رشته کتابداری به گونه غیر تصادفی به عنوان نمونه انتخاب، و به گونه تصادفی و به طور مساوی در دو گروه تجربی و شاهد قرار گرفتند. آموزش به کمک ابزار محقق ساخته در چهار جلسه 5/1 ساعته بر در مورد گروه تجربی اجرا شد. ابزار گردآوری داده ها، مقیاس خودراهبری در یادگیری فیشر و همکاران بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی(تحلیل کواریانس و اندازه گیری مکرر) با نرم افزار SPSS 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش مبتنی بر نرم افزار مدل بومی یادگیری الکترونیکی بر خودراهبری در یادگیری دانشجویان و مولفه های آن (خودمدیریتی، رغبت به یادگیری، خودکنترلی) تاثیرگذار است (05/0p<) . هم چنین، نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نیز نشان داد که اثر آموزش مبتنی بر نرم افزار مدل بومی یادگیری الکترونیکی بر خودراهبری در یادگیری دانشجویان پایدار بوده است (05/0p<) .
    نتیجه گیری
    ابزار محقق ساخته منطبق بر مدل بومی یادگیری الکترونیکی در افزایش نمره کل خودراهبری در یادگیری و مولفه های آن تاثیرگذار است.
    کلیدواژگان: مدل بومی یادگیری الکترونیکی، نرم افزار آموزشی، خودراهبری در یادگیری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • الگوی ساختاری رابطه متغیرهای شخصیتی هگزاکو و شادکامی: بررسی نقش واسطه ای سبک های اسنادی
    شهلا زمانی فروشانی، سارا علی قنواتی*، زهرا نجفلوی ترکمانی، طیبه شریفی صفحات 71-90
    هدف این پژوهش بررسی اثر متغیر های شخصیتی هگزاکو بر شادکامی با واسطه گری سبک های اسنادی می باشد. در این پژوهش متغیر های شخصیتی هگزاکو به عنوان متغیر پیش بین شادکامی می باشد. سبک های اسنادی به عنوان متغیر میانجی رابطه بین متغیر های پیش بین و وابسته در نظر گرفته شده است. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه شخصیت هگزاکو، پرسش نامه شادکامی آکسفورد و پرسش نامه سبک های اسنادی می باشد. بدین منظور داده ها از 445 نفر از کارکنان یک شرکت صنعتی به روش نمونه گیری تصادفی ساده گرد آوری شده است. برای تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادله های ساختاری با Amous 18 وSpss 18 استفاده شده است. اثرهای غیر مستقیم روابط با روش بوت استراپ مورد آزمون قرار گرفت و نتایج به دست آمده با استفاده از روش الگویابی معادله های ساختاری نشان داد که متغیرهای برون زای صداقت - فروتنی، برون گرایی، وظیفه شناسی و تجربه پذیری اثر مستقیم معنادار و تهییج پذیری و هم سازی، اثر مستقیم غیر معنادار بر سبک های اسنادی دارند. هم چنین، نتایج نشان دادند که رابطه بین متغیرهای پیش بین (صداقت- فروتنی، برون گرایی، وظیفه شناسی و تجربه پذیری) با شادکامی از راه سبک های اسنادی میانجی گر شد.
    کلیدواژگان: متغیرهای شخصیتی هگزاکو، سبک های اسنادی، شادکامی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین ویژگی های شخصیتی و رضایت زناشویی زوجین شاغل فرهنگی شهر مرودشت
    مژگان زارع*، آذرمیدخت رضایی صفحات 91-102
    هدف از انجام این پژوهش تبیین نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین ویژگی های شخصیتی و رضایت زناشویی زوجین شاغل شهر مرودشت بود. به لحاظ ماهیت و هدف ها، این پژوهش از نوع کاربردی و برای اجرای آن از روش همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی زوجین شاغل فرهنگی شهر مرودشت در سال 1394 بوده است که با استفاده از از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایچندمرحله ای، از بین زوجین شاغل فرهنگی شهر مرودشت تعداد 200 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه شخصیتی پنج عاملی نئو (1992)، پرسش نامه های تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران (2002) و پرسش نامه رضایت زناشویی انریچ (1989) استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادله های ساختاری با استفاده از نرم افزار AMOS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان دادند که تنظیم شناختی هیجان، نقش واسطه گری معنا داری برای ویژگی های شخصیتی (روان نژندی و برون گرا یی) و رضایت زناشویی ایفا می کند
    کلیدواژگان: ویژگی های شخصیتی، تنظیم شناختی هیجان، رضایت زناشویی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • رابطه بین ابعاد کمال گرایی و هدف های پیشرفت با نقش واسطه ای انگیزه پیشرفت در ورزشکاران حرفه ای
    محمد وطن خواه، سیامک سامانی* صفحات 103-126
    هدف این پژوهش آزمودن مدل رابطه ابعاد کمال گرایی با هدف های پیشرفت با میانجی گری انگیزه پیشرفت بود. جامعه آماری این پژوهش را تمام ورزشکاران حرفه ای استان بوشهر تشکیل داده است. از این جامعه آماری، نمونه ای به تعداد 175 نفر با روش خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسش نامه کمال گرایی مثبت و منفی تری – شورت و همکاران (1995)، پرسش نامه هدف های پیشرفت میگلی و همکاران (2000) و پرسش نامه انگیزه پیشرفت هرمنس (1970) استفاده شد. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از الگویابی معادله های ساختاری انجام گرفت. جهت آزمون روابط غیرمستقیم نیز از آزمون بوت استراپ استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دادند که مدل پیشنهادی روابط بین متغیرهای یاد شده از برازش قابل قبولی برخوردار بود. روی هم رفته، نتایج نشان دادند که کمال گرایی مثبت و منفی هم به گونه مستقیم و هم به گونه غیرمستقیم از راه انگیزه پیشرفت، با هدف های پیشرفت در رابطه هستند. هم چنین، تمامی فرضیه های پژوهش مورد تایید قرار گرفتند.
    کلیدواژگان: کمال گرایی مثبت، کمال گرایی منفی، هدف های پیشرفت، انگیزه پیشرفت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • The Effectiveness of Family Training Based on Olson Approach for Family Adaptation and Cohesion
    Iran Jalali, Hasan Ahadi *, Ali Reza Kiyamanesh Pages 1-22
    The purpose of the study was to exam the effectiveness of the family training to promote family adaptation and cohesion. To check the aim, a randomized pre-test- post-test with control group design was used. The sample was 50 couples who were assigned randomly in experimental and control group. Participants in experimental group treated 24 sessions (each session was 90 minutes). The FACES-III was used to assess family adaptability and family cohesion. The result of repeated measures showed that there are significant differences between these two groups after treating experimental group. The results revealed that couples in experimental group touch a balanced system after treating. In sum, this research showed the efficient of the family training for Iranian family.
    Keywords: Family Training, Olson Approach, Family Adaptation, Family Cohesion
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Investigating the Effectiveness of FRIENDS Program Training on the Anxiety of Children in Shiraz
    Mahmood Haidari, Saeed Bakhtiyarpoor*, Behnam Makvandi, Farokh Naderi, Fariba Hafezi Pages 23-38
    This study aimed to investigate the effectiveness of the FRIENDS treatment program on the anxiety of children in Shiraz. Research methodology was a randomized pre-test and post-test type with a control group. Statistical population includes all boys and girls 9 to 11 years old of Shiraz elementary schools in the academic year 2014-2015 with a multi-stage random sampling and by using the anxiety questionnaire of children, 20 students were selected and by simple random sampling method were assigned to two groups of test group (10 persons) and control group (10 persons). Test group was exposed to the training program of FRIENDS for 3 months and the control group didn’t receive any intervention. After 3 months and the end of program, the post-test was done and one month after the intervention, the follow-up was performed. Data analysis was performed by using T-test and multivariate analysis of covariance (MANCOVA). Research results in line with other studies supported the decisive effectiveness of training program of FRIENDS on reducing the anxiety of children in post-test and follow-up stages. It was also determined that the most effectiveness in post-test stage on reducing the social anxiety in children, and in follow-up stage on reducing the social anxiety and stress was comprehensive. FRIENDS program can be taken into consideration as a preventive intervention to reduce the anxiety of children in Iranian society.
    Keywords: Anxiety, FRIENDS Program, Children
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Factor Structure and Psychometric Properties of the Persian Version of Vancouver Obsessional Compulsive Inventory- Mental Contamination Scale (VOCI-MC)
    Zahra Zanjani, Hamid Yaghobi *, Mohammad Reza Shaeeri, Ladan Fata, Mohammad Gh. Fesharaki Pages 39-54
    The Vancouver Obsessional Compulsive Inventory–Mental Contamination Scale (VOCI-MC) is a self-report instrument that assesses symptoms of mental contamination. The aim of this study was to investigate the psychometric properties of the Persian version of the VOCI-MC in non-clinical sample. Factor structure, convergent validity, internal consistency and temporal stability were investigated in 391 participants of general population of Shahed University, students. Results showed that Persian version of VOCI-MC had a good internal consistency and test- retest reliability. Also, convergence of this scale with OCD scores of Padoa Inventory was good. The Exploratory factor analysis showed four factors. The Confirmatory factor analysis confirmed four factors structure better fit than one factor structure. These findings suggest that the Persian version of the VOCI-MC had the adequate psychometric properties in general population. Therefore, it can be confidently used as an assessment tool of mental contamination symptoms and research settings too.
    Keywords: Vancouver Obsessional Compulsive Inventory–Mental Contamination Scale, Psychometric Properties
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Effectiveness of Local Model of E-Learning on Self-Direction of Student's Learning
    Mona Ghoraishi *, Gholam Reza Menshaei, Mohammad Ali Nadi, Narges Saeedian Pages 55-70
    This study was conducted to examine the effectiveness of local model of E-learning on self-direction of students’ learning using researcher-made software. The study design was quasi-experimental with pre-test and post-test and follow-up period (two months after the implementation of the post-test) that 32 male and female students in the field of librarianship were non-randomly selected, and they were randomly and equally were assigned into experimental and control groups. Education was implemented using researcher-made tool in four sessions (90 minutes in each session) on experimental group. Data collection tool was self-directed scale in Fischer et al learning. Data were analyzed using descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (analysis of covariance and repeated measurements) using SPSS 20 software. Analysis of data using analysis of covariance showed that local model of e-learning-has impact on self-direction in students’ learning and its components (self-management, willingness to learn, self-control (p
    Keywords: Local Model of E Learning_Educational Software_Self_Directed Learning
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Structural Model of the Relationship Hexaco Personality Variables and Happiness: Moderating Role of Attribution Style
    Shahla Zamani Foroshani, Sara Alighanavati *, Zahra Najaflooi Torkamani, Taiebe Sharifi Pages 71-90
    The aim of this research was to design and test a model of the effect of HEXACO Personality Variable on Happiness with mediating Attribution Style. In this research HEXACO Personality Variables was considered as predictor of Happiness. In addition Attribution Style was considered as mediator of relationship between predictor and dependent variable. The instruments which used in this study include HEXACO Personality Inventory, Oxford Happiness Questionnaire, and Attribution Style Questionnaire (ASQ). Data collected from 445 employees of an industrial Company. That selected via simple random sampling method. Structural equation modeling through AMOS 18 and SPSS 18 software package were used for data analysis. The indirect effects were tested by Bootstrap procedure. Results indicate that Exogenous Variables Honesty-Humility, Extraversion, Conscientiousness and Openness to Experience have a significant direct effect and Emotionality and Agreeableness have a not significant direct effect. Also indicate that Relation between predictor variable (Honesty-Humility, Extraversion, Conscientiousness, Openness to experience) whit Happiness through the Attribution style was mediator.
    Keywords: Hexaco Personality Variables, Happiness, Attribution Style
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Mediating Role of the Cognitive Emotional Regulation for Personality Characters and Marital Satisfaction
    Mojgan Zare *, Azar Midokht Rezaei Pages 91-102
    The aim of this study was to determine the mediating role of cognitive alignment of excitement for personal features and marital satisfaction among couples who are working in Marvdasht. To check this aim a correlation research method was used. The sample of study includes all couples of Marvdasht who are working in 1394. By using multistage random cluster sampling 200 people have been chosen as the sample. To collect data following questionnaires have been used, 5 factor characteristic questionnaire, cognitive alignment of excitement, marital satisfaction. To analyze the data, Pearson correlation coefficient and linear structural equation model with AMOS software was used. Findings of the study showed that cognitive alignment of excitement has a mediating role for characteristic features (extroversion and Neurosis) and marital satisfaction.
    Keywords: Characteristic Features, Cognitive Alignment of Excitement, Marital Satisfaction
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Mediating Role of Achievement Motivation for Perfectionism and Achievement Goal in Professional Athletics
    Mohammad Vatankhah, Seyamak Samani * Pages 103-126
    The aim of this study was to test the relationship between dimensions of perfectionism with achievement goals with Mediating Role of motivation. The sample of the study included all professional athletes Bushehr is formed.From this sample, a sample of 175 persons were selected using multi-stage cluster. To measure variables positive and negative perfectionism questionnaire, Miguel achievement goals questionnaire, and achievement motivation questionnaire were used. The proposed model was evaluated using structural equation modeling. BvtAstrap test was used to test the indirect relationships. The results showed that the proposed model fit the relationship between these variables was acceptable. In general, the results showed that the positive and negative perfectionism, both directly and indirectly through achievement motivation and achievement goals in their relationship. Also, all FrzyhHay study was approved.
    Keywords: Positive Perfectionism, Negative Perfectionism, Achievement Goals, Achievement Motivation
    Abstract View Paper Original: Persian